Power Bank ซ่อมได้หรือไม่ พาวเวอร์แบงค์บวมซ่อมได้ไหม

หากเราต้องการซ่อม พาวเวอร์แบงค์ ทำได้หรือไม่

ก่อนที่คุณจะรู้ว่าพาวเวอร์แบงค์สามารถซ่อมได้หรือไม่ คุณจำเป็นต้องทราบว่า Power Bank คืออะไร ประเภทของมันรวมไปถึงส่วนประกอบของ Power Bank เพื่อรู้ว่าส่วนไหนซ่อมได้หรือไม่ควรซ่อมอย่างไร

Power Bank คืออะไร

Power bank คืออุปกรณ์เก็บพลังงานไฟฟ้าแบบพกพาที่ใช้สำหรับชาร์จอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ต่าง ๆ เช่น สมาร์ทโฟน แท็บเล็ต หรืออุปกรณ์อื่น ๆ เมื่อคุณต้องการใช้งานในสถานที่ที่ไม่มีแหล่งจ่ายไฟโดยตรง Power bank จะเก็บพลังงานไฟฟ้าไว้ในแบตเตอรี่ภายในของตัวมันเอง คุณสามารถนำมาใช้ชาร์จอุปกรณ์เมื่อแบตเตอรี่ของคุณหมด ซึ่งทำให้ power bank เป็นตัวช่วยสำคัญสำหรับการเดินทางหรือในสถานการณ์ฉุกเฉิน

แบตเตอรี่ที่ใช้ใน Power Bank

แบตเตอรี่ที่ใช้ใน power bank ส่วนใหญ่เป็นแบตเตอรี่ ลิเธียม ซึ่งมีอยู่ 2 ประเภทหลัก ดังนี้

1. ลิเธียมไอออน (Lithium-ion)
   • ข้อดี: มีความจุพลังงานสูง, ราคาถูกกว่าแบตเตอรี่ประเภทอื่น และมีอัตราการคายประจุไฟฟ้าช้า ทำให้เก็บพลังงานได้นาน
   • ข้อเสีย: อายุการใช้งานจะลดลงเมื่อชาร์จและใช้งานบ่อย ๆ และหากใช้งานหรือเก็บรักษาไม่ถูกต้อง อาจเสี่ยงต่อการบวมหรือเกิดความร้อนได้
2. ลิเธียมโพลิเมอร์ (Lithium-polymer)
   • ข้อดี: น้ำหนักเบา, บางกว่า, และสามารถทำในรูปทรงที่หลากหลายได้ จึงเหมาะกับ power bank ที่ต้องการดีไซน์บางและกะทัดรัด มีความปลอดภัยมากกว่าเมื่อเทียบกับลิเธียมไอออน
   • ข้อเสีย: ราคาสูงกว่าเล็กน้อย และมีอัตราการคายประจุไฟฟ้าเร็วกว่าเมื่อไม่ใช้งาน

แม้ว่า Power Bank จะมีหลายชนิดแต่บทความนี้จะขอพูดถึงชนิดที่เอาไว้สำรองไฟที่ใช้กันมากที่สุด เราอาจเรียก พาวเวอร์แบงค์แบบนี้ว่า พาวเวอร์แบงค์แบบทั่วไป (Standard Power Bank)

ส่วนประกอบของพาวเวอร์แบงค์แบบทั่วไป

ส่วนประกอบของพาวเวอร์แบงค์ อาจมีความแตกต่างกันไปบ้างแล้วแต่ยี้ห้อ, ขนาด และรูปแบบตามวัตถุประสงค์ของการใช้งาน แต่ส่วนใหญ่แล้วส่วนประกอบจะมีประมาณดังต่อไปนี้

• แบตเตอรี่ (Battery Cells)
  • เป็นส่วนที่เก็บพลังงานไฟฟ้า โดยส่วนใหญ่ใช้แบตเตอรี่ลิเธียมไอออน (Lithium-ion) หรือแบตเตอรี่ลิเธียมโพลิเมอร์ (Lithium-polymer) ความจุของแบตเตอรี่จะเป็นตัวกำหนดความจุรวมของ power bank (เช่น 5,000 mAh, 10,000 mAh)
• แผงวงจรควบคุม (Control Circuit Board)
  • ทำหน้าที่ควบคุมการชาร์จและการจ่ายไฟฟ้าไปยังอุปกรณ์ที่เชื่อมต่อ รวมถึงป้องกันการชาร์จไฟเกิน, การคายประจุเกิน, การเกิดไฟฟ้าลัดวงจร และการเกิดความร้อนสูงเกินไป เพื่อความปลอดภัยในการใช้งาน
• พอร์ตอินพุต (Input Port)
  • สำหรับการชาร์จพลังงานเข้าไปใน power bank มักจะเป็นพอร์ต Micro USB, USB-C หรือ Lightning ในบางรุ่นที่รองรับการชาร์จแบบสองทาง
• พอร์ตเอาต์พุต (Output Port)
  • สำหรับชาร์จอุปกรณ์ภายนอก โดยทั่วไปจะเป็นพอร์ต USB-A หรือ USB-C ซึ่งบางรุ่นอาจมีหลายพอร์ตเพื่อให้สามารถชาร์จอุปกรณ์ได้พร้อมกันหลายเครื่อง
• ไฟ LED แสดงสถานะ (LED Indicators)
  • ใช้แสดงระดับพลังงานคงเหลือของ power bank และสถานะการชาร์จ มักมี 4 จุดหรือเป็นหน้าจอแบบดิจิตอลที่แสดงเปอร์เซ็นต์แบตเตอรี่
• เซ็นเซอร์ป้องกันความปลอดภัย (Safety Sensors)
  • เป็นระบบที่ทำงานร่วมกับแผงวงจรควบคุมเพื่อป้องกันปัญหาต่าง ๆ เช่น การชาร์จไฟเกิน, ไฟฟ้าลัดวงจร, อุณหภูมิสูงเกินไป และการคายประจุที่มากเกินไป
• โครงสร้างภายนอก (Casing)
  • เป็นวัสดุที่หุ้มส่วนประกอบทั้งหมดเพื่อปกป้องแบตเตอรี่และวงจรภายใน มักทำจากพลาสติกหรืออะลูมิเนียมเพื่อความทนทานและน้ำหนักเบา
• สายชาร์จ (Charging Cable)
  • บางรุ่นมาพร้อมกับสายชาร์จที่สามารถใช้ชาร์จอุปกรณ์อื่น ๆ หรือใช้ชาร์จ power bank เองได้

Power Bank ซ่อมได้หรือไม่

เมื่อคุณรู้รายละเอียดเกี่ยวกับพาวเวอร์แบงค์ หากคุณต้องการจะซ่อมพาวเวอร์แบงค์ ก็ต้องดูว่าเราจะซ่อมส่วนไหนตรงไหนเสียโดยอาจสรุปรูปแบบการซ่อมส่วนต่างๆของพาวเวอร์แบงค์ได้ดังต่อไปนี้

• การเสียหายภายใน พาวเวอร์แบงค์ชาร์จไม่เข้า พอร์ตการเชื่อมต่อเสีย หากเกิดความเสียหายภายนอกไม่เกี่ยวกับเซลล์แบตเตอรี่ การซ่อมสามารถทำได้ ขึ้นอยู่กันชิ้นส่วน การหาอุปกรณ์ทดแทน
• การเสียหายภายใน แบตเตอรี่ที่เสื่อมสภาพอาจทำให้เกิดความเสียหายกับวงจรไฟฟ้าภายใน power bank หรือมีสภาพบวม แตก หรือมีของเหลวไหลออกมา ในส่วนของ Battery Cells ไม่สามารถซ่อมได้ แต่สามารถเปลี่ยนได้ การเปลี่ยนแบตเตอรี่ในกรณีที่เกิดความเสียหายหรือเสื่อมสภาพนั้นควรดำเนินการโดยผู้เชี่ยวชาญเท่านั้น เนื่องจากการเปลี่ยนแบตเตอรี่หรือการแกะ power bank ออกมาอาจมีความเสี่ยงสูง หากดำเนินการไม่ถูกต้องอาจทำให้เกิดการลัดวงจรหรือเกิดอันตรายจากการระเบิดหรือไฟไหม้ ดังนั้นเพื่อความปลอดภัย ควรให้ผู้เชี่ยวชาญที่มีประสบการณ์เป็นผู้ตรวจสอบและดำเนินการเปลี่ยนแบตเตอรี่ ทั้งนี้ยังต้องคำนึงถึงคุณภาพของ Battery ที่นำมาเปลี่ยนด้วย

ซ่อมได้แต่ไม่ควรซ่อม

ดังที่กล่าวไปแล้วว่า ถ้าเราจะซ่อมพาวเวอร์แบงค์จริงๆก็สามารถทำได้ ในส่วนภายนอกและเปลี่ยนแบตในส่วนของภายใน แต่โดยปกติแล้วเรามักไม่ซ่อมพาวเวอร์แบงค์กัน จากเหตุผลหลายๆอย่างดังต่อไปนี้

• เหตุผลด้านความปลอดภัย: เพราะเสี่ยงต่อการลัดวงจร, การระเบิด, หรือไฟไหม้ โดยเฉพาะเมื่อแบตเตอรี่เสื่อมสภาพหรือบวม การซ่อมที่ไม่ถูกต้องอาจทำให้เกิดอันตรายได้
• ต้นทุนและความคุ้มค่า: การซ่อมแซม power bank อาจมีค่าใช้จ่ายที่ใกล้เคียงกับการซื้อใหม่ โดยเฉพาะอย่างยิ่งหากต้องเปลี่ยนแบตเตอรี่หรือส่วนประกอบหลักอื่น ๆ รวมถึงค่าบริการ ดังนั้นการซื้อใหม่อาจเป็นตัวเลือกที่คุ้มค่ากว่า
• ความน่าเชื่อถือ: Power bank ที่ถูกซ่อมแซม อาจไม่สามารถใช้งานได้อย่างมั่นใจเหมือนกับ power bank ใหม่ ที่ผ่านการทดสอบคุณภาพและมาตรฐานความปลอดภัยจากโรงงาน
• ความยากในการหาชิ้นส่วน: power bank มีหลายรุ่นหลายยี่ห้อ การที่จะหาชิ้นส่วนภายใน power bank บางรุ่นอาจหายากหรือมีเฉพาะสำหรับรุ่นนั้น ๆ ทำให้การซ่อมแซมเป็นเรื่องยุ่งยากและอาจไม่ได้ผลดีเท่าที่ควร