ติดตั้ง Windows ใหม่ Key แท้จะหายไหม – ทำความเข้าใจ Digital License คืออะไร

อธิบายอย่างละเอียดว่าทำไมการลง Windows ใหม่ส่วนใหญ่ไม่ต้องใส่คีย์ และระบบยังคงจำสิทธิ์ Digital License ได้จากฐานข้อมูลของ Microsoft

เมื่อเราลง Windows ใหม่ หลายคนมักกังวลว่า “คีย์จะหายไหม ต้องใส่ product key ใหม่หรือเปล่า?” คำตอบคือ — สำหรับผู้ใช้ส่วนใหญ่ ไม่ต้องใส่อะไรเลย เพราะระบบเปิดใช้งาน (activation) ของ Microsoft ใช้กลไกที่เรียกว่า Digital License หรือบางครั้งเรียกว่า Digital Entitlement เพื่อจำสิทธิ์ของเครื่องเราโดยอัตโนมัติ

Digital License คือใบอนุญาตใช้งาน Windows แบบไม่ต้องใช้ product key ซ้ำทุกครั้ง ระบบจะบันทึก “ลายนิ้วมือฮาร์ดแวร์” (Hardware ID) ของเครื่องคุณไว้บนเซิร์ฟเวอร์ของ Microsoft ตั้งแต่ตอนเปิดใช้งานครั้งแรก เมื่อคุณติดตั้ง Windows ใหม่บนเครื่องเดิมและเชื่อมต่ออินเทอร์เน็ต ระบบจะตรวจสอบ Hardware ID นั้นอีกครั้งและเปิดใช้งานให้อัตโนมัติ

ทำไมลง Windows ใหม่แล้ว Key ไม่หาย

เมื่อคุณติดตั้ง Windows ใหม่บนเครื่องเดิม (โดยเฉพาะถ้าเมนบอร์ดยังเป็นตัวเดิม) ระบบจะติดต่อเซิร์ฟเวอร์ activation ของ Microsoft เพื่อตรวจสอบว่าเครื่องนี้เคยเปิดใช้งาน Windows แท้มาก่อนหรือไม่ หากพบว่า Hardware ID ตรงกับข้อมูลที่บันทึกไว้ ระบบจะเปิดใช้งานให้อัตโนมัติภายในไม่กี่นาทีหลังต่ออินเทอร์เน็ต โดยไม่ต้องกรอกคีย์อีกครั้ง พูดง่าย ๆ คือ “คีย์ไม่หาย” เพราะมันไม่ได้อยู่ในเครื่องเรา แต่อยู่ในฐานข้อมูลของ Microsoft

ทำไมต้องผูกไว้ที่เมนบอร์ด

เหตุผลที่ Microsoft เลือกใช้เมนบอร์ดเป็นศูนย์กลางในการจำสิทธิ์ ก็เพราะเป็นชิ้นส่วนที่มีรหัสประจำตัวเฉพาะ (Unique Identifier) ที่ไม่ซ้ำกันในแต่ละเครื่อง และแทบไม่ถูกเปลี่ยนบ่อยเหมือน SSD หรือการ์ดจอ การใช้เมนบอร์ดเป็นจุดอ้างอิงทำให้ระบบสามารถจดจำเครื่องได้แม่นยำขึ้น ลดการปลอมสิทธิ์ และช่วยให้ Windows เปิดใช้งานให้อัตโนมัติทุกครั้งเมื่อติดตั้งใหม่บนฮาร์ดแวร์เดิม โดยไม่ต้องพิมพ์ Product Key อีกเลย

แล้ว Digital License ต่างจาก Product Key ยังไง

Product Key เป็นรหัส 25 ตัวที่ต้องพิมพ์เองเวลาติดตั้ง ส่วน Digital License เป็นสิทธิ์ที่ Microsoft จำไว้ในระบบ cloud ของตัวเอง ไม่ต้องพิมพ์ซ้ำอีกต่อไป ผู้ใช้ที่เคยอัปเกรดจาก Windows 7 หรือ 8 แท้, ซื้อคีย์แท้แบบออนไลน์, หรือเคยเปิดใช้งานผ่าน Microsoft Account — ทั้งหมดนี้จะได้สิทธิ์ Digital License แบบอัตโนมัติ

ถ้าเปลี่ยนเครื่องใหม่จะยังใช้สิทธิ์ได้ไหม

ถ้าเป็น Retail license (ซื้อแยก) ย้ายไปเครื่องใหม่ได้ แต่ต้องลงชื่อเข้า Microsoft Account เดิม เพื่อกู้สิทธิ์กลับมา ถ้าเป็น OEM license (ติดมากับเครื่อง) ใช้ได้เฉพาะกับเมนบอร์ดนั้น ย้ายไม่ได้ และถ้าเป็น Digital License จากฐานข้อมูล Microsoft ใช้ได้อัตโนมัติบนเครื่องเดิมที่มี Hardware ID เดิม แต่ไม่สามารถย้ายไปเครื่องอื่นได้

ต้องลงชื่อเข้า Microsoft Account ทุกครั้งไหม

ไม่จำเป็น ถ้าเป็นเครื่องเดิม ระบบจำจาก Hardware ID อยู่แล้ว จะ activate ให้อัตโนมัติหลังต่ออินเทอร์เน็ต แต่การเชื่อมบัญชี Microsoft จะช่วยให้กู้สิทธิ์ได้ง่ายขึ้นในกรณีเปลี่ยนเครื่องหรือเปลี่ยนเมนบอร์ด

สรุป

ลง Windows ใหม่บนเครื่องเดิม ไม่ทำให้คีย์หาย Digital License จะเปิดใช้งานให้อัตโนมัติเมื่อเชื่อมต่ออินเทอร์เน็ต ไม่ต้องพิมพ์ Product Key ซ้ำ ถ้าเป็นเครื่องใหม่และใช้ Retail License ต้องลงชื่อเข้า Microsoft Account เดิมเพื่อกู้สิทธิ์กลับมา

จำไว้ว่า: Digital License ไม่ได้อยู่ในเครื่องคุณ แต่อยู่บนเซิร์ฟเวอร์ของ Microsoft — จึงไม่หายแม้คุณลง Windows ใหม่กี่ครั้งก็ตาม